Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết mức thuế nhập khẩu 100% đối với hàng hóa Trung Quốc mà chính quyền ông áp đặt “không thể kéo dài mãi mãi”, song nhấn mạnh rằng Bắc Kinh đã không để ông có sự lựa chọn nào khác. Phát biểu này được đưa ra trong bối cảnh Mỹ và Trung Quốc đang bước vào vòng đàm phán thương mại căng thẳng mới, lần này tập trung vào khoáng sản quan trọng và xuất khẩu đất hiếm — yếu tố cốt lõi của chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu.
Trong cuộc phỏng vấn với Fox Business Network, Trump khẳng định: “Trung Quốc buộc tôi phải hành động. Tôi không muốn áp thuế cao như vậy, nhưng họ đã lợi dụng thị trường và công nghệ của chúng ta quá lâu.” Dù thừa nhận rằng mức thuế 100% là “không bền vững”, Trump khẳng định biện pháp này là cần thiết để bảo vệ lợi ích kinh tế và an ninh quốc gia của Mỹ.
Song song với đó, Nhà Trắng đã công bố lệnh hạn chế xuất khẩu mới đối với phần mềm công nghệ trọng yếu, có hiệu lực từ ngày 1/11, nhằm ngăn chặn Trung Quốc tiếp cận các công nghệ tiên tiến của Mỹ. Động thái này được xem là phản ứng trực tiếp trước việc Bắc Kinh siết chặt kiểm soát xuất khẩu đất hiếm, những nguyên tố thiết yếu trong sản xuất chất bán dẫn, pin và thiết bị quốc phòng.
Trump khẳng định đây là biện pháp phòng thủ, không phải tấn công: “Chúng ta đang thiết lập các quy tắc mới để bảo vệ nước Mỹ, sau nhiều năm bị Trung Quốc khai thác thị trường và công nghệ.”
Chuẩn bị cho cuộc gặp Tập Cận Bình tại Hàn Quốc
Căng thẳng có thể dịu lại vào cuối tháng này khi Trump xác nhận sẽ gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Hàn Quốc, bất chấp những nghi ngờ trước đó về khả năng diễn ra hội nghị. “Tôi nghĩ chúng ta sẽ ổn với Trung Quốc,” ông nói. “Nhưng chúng ta cần một thỏa thuận công bằng. Nó phải thực sự công bằng.”
Theo nguồn tin từ Nhà Trắng, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent và Phó Thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong (He Lifeng) đang tiến hành các cuộc đàm phán chuẩn bị, với mục tiêu ổn định quan hệ thương mại và tạo nền tảng cho một khuôn khổ hợp tác mới.
Đất hiếm – trung tâm của cuộc chiến công nghệ
Các hạn chế xuất khẩu đất hiếm của Trung Quốc đang gây sức ép lớn lên các doanh nghiệp công nghệ Mỹ. Giới phân tích cảnh báo nguồn cung nguyên liệu chiến lược cho sản xuất chip, pin và vũ khí có thể bị gián đoạn. Một số chuyên gia nhận định đây là đòn phản công tinh vi của Bắc Kinh, trong khi thuế quan và lệnh cấm xuất khẩu của Trump lại trở thành “con dao hai lưỡi” – vừa gây tổn thất cho Trung Quốc, vừa làm tăng chi phí sản xuất và áp lực lạm phát trong nước.
Dẫu vậy, Nhà Trắng khẳng định chiến lược này nhằm thúc đẩy tự chủ công nghiệp, khuyến khích các doanh nghiệp đưa sản xuất về lại Mỹ, giảm phụ thuộc vào chuỗi cung ứng châu Á.
Tâm lý công chúng Mỹ chuyển hướng bi quan
Trong khi Trump gia tăng sức ép ra bên ngoài, sự bất mãn trong nước đang gia tăng rõ rệt. Theo khảo sát CNBC All-America Economic Survey, chỉ 42% người dân Mỹ tán thành cách ông điều hành nền kinh tế, trong khi 55% không tán thành – mức thấp nhất kể từ nhiệm kỳ hai của ông.
Các cử tri cho rằng lạm phát, chi phí sinh hoạt tăng cao và thuế quan đang gây tổn hại trực tiếp đến tài chính hộ gia đình:
- 🔹 56% không tán thành chính sách thuế quan của Trump
- 🔹 62% đánh giá tiêu cực cách ông xử lý lạm phát
- 🔹 53% cho rằng Trump và Quốc hội phải chịu trách nhiệm cho nguy cơ chính phủ đóng cửa
Tổng thể, tỷ lệ ủng hộ của Trump giảm xuống còn 44%, trong khi tỷ lệ phản đối tăng lên 52%.
Điểm mấu chốt
Donald Trump đang đối mặt với một bài kiểm tra lớn về cả đối ngoại lẫn đối nội: duy trì lập trường cứng rắn với Trung Quốc trong khi trấn an người Mỹ rằng chính sách này cuối cùng sẽ mang lại lợi ích lâu dài. Cuộc gặp sắp tới giữa Trump và Tập Cận Bình tại Hàn Quốc có thể trở thành bước ngoặt then chốt — xác định liệu thế giới đang tiến tới một thỏa thuận thương mại mới, hay chuẩn bị bước vào một vòng đối đầu kinh tế khác.