Cuộc gặp thượng đỉnh giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình dự kiến diễn ra ngày 30-10 bên lề Hội nghị Cấp cao APEC tại Hàn Quốc đang thu hút sự chú ý đặc biệt của giới quan sát toàn cầu. Đây là cuộc đối thoại trực tiếp đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo kể từ khi ông Trump trở lại Nhà Trắng, trong bối cảnh căng thẳng thương mại, công nghệ và địa chính trị giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đang leo thang trở lại.
Tâm điểm của thế giới hướng về Seoul
Sự kiện này được xem là thời khắc quan trọng định hình cục diện kinh tế toàn cầu trong giai đoạn tới. Trước thềm hội nghị, các quan chức cấp cao của cả hai nước đã có hàng loạt cuộc tiếp xúc nhằm chuẩn bị cho thượng đỉnh, với hy vọng đạt được một thỏa thuận “nguyên tắc” giúp hạ nhiệt căng thẳng kéo dài suốt nhiều tháng qua.
“Tôi có rất nhiều điều cần trao đổi với Chủ tịch Tập, và ông ấy cũng có nhiều điều muốn nói với chúng tôi. Tôi nghĩ cuộc gặp sẽ diễn ra tốt đẹp”, ông Trump phát biểu trước báo giới tại Nhà Trắng trước khi khởi hành đến Hàn Quốc.
Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Trung Quốc khẳng định Bắc Kinh sẵn sàng “đối thoại trên tinh thần bình đẳng, hợp tác và tôn trọng lẫn nhau”, đồng thời nhấn mạnh rằng “sự ổn định của quan hệ Mỹ – Trung mang ý nghĩa sống còn đối với kinh tế toàn cầu”.
Những vấn đề có thể được đưa lên bàn đàm phán
Theo tờ The Guardian, cuộc gặp lần này được kỳ vọng sẽ bao quát nhiều lĩnh vực, từ thương mại song phương, kiểm soát công nghệ, cho đến an ninh khu vực và chuỗi cung ứng toàn cầu.
- Căng thẳng thương mại và thuế quan
Từ năm 2018, Mỹ và Trung Quốc đã nhiều lần áp thuế trả đũa lẫn nhau với tổng giá trị hàng trăm tỷ USD, khiến chuỗi cung ứng toàn cầu rối loạn. Giới phân tích cho rằng ông Trump có thể tìm cách đàm phán lại một phần thỏa thuận thương mại giai đoạn 1, vốn bị đình trệ trong nhiệm kỳ trước. - Cạnh tranh công nghệ và kiểm soát chip AI
Một trọng tâm khác được cho là cuộc chiến công nghệ, khi Washington tiếp tục hạn chế Trung Quốc tiếp cận các công nghệ chip bán dẫn và trí tuệ nhân tạo (AI) tiên tiến. Bắc Kinh nhiều khả năng sẽ yêu cầu Mỹ nới lỏng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu, đặc biệt trong lĩnh vực chip và thiết bị sản xuất bán dẫn. - An ninh khu vực và vấn đề Biển Đông, Đài Loan
Tình hình căng thẳng quanh eo biển Đài Loan và Biển Đông có thể là chủ đề nhạy cảm nhưng không thể tránh khỏi. Ông Trump được dự đoán sẽ tái khẳng định cam kết của Mỹ đối với an ninh khu vực, trong khi ông Tập sẽ nhấn mạnh lập trường chủ quyền không thay đổi của Trung Quốc. - Khủng hoảng chuỗi cung ứng và năng lượng
Sau đại dịch và các biến động địa chính trị gần đây, cả Mỹ và Trung Quốc đều chịu áp lực lớn trong việc tái cấu trúc chuỗi cung ứng và đảm bảo an ninh năng lượng. Hai bên có thể thảo luận về hợp tác trong lĩnh vực năng lượng sạch, khí đốt và khoáng sản quan trọng, nhằm tránh những cú sốc mới cho thị trường toàn cầu.
Cơ hội “phá băng” quan hệ Mỹ – Trung
Cuộc gặp tại Seoul diễn ra trong thời điểm đặc biệt: kinh tế thế giới đang chậm lại, lạm phát ở nhiều quốc gia vẫn cao, còn thị trường tài chính toàn cầu đầy biến động. Các nhà đầu tư kỳ vọng một tín hiệu tích cực từ cuộc gặp Trump – Tập sẽ giúp ổn định tâm lý thị trường và tạo động lực mới cho tăng trưởng toàn cầu.
Theo giới phân tích, dù khó có đột phá ngay lập tức, việc hai bên đồng ý tái khởi động cơ chế đối thoại cấp cao cũng là tín hiệu đáng khích lệ. “Ngay cả một tuyên bố chung mang tính hòa giải cũng sẽ được thị trường đón nhận như một bước tiến lớn”, chuyên gia Michael Brown từ Viện Peterson nhận định.
Bài toán chiến lược dài hạn
Giới quan sát cho rằng mục tiêu thật sự của cả hai nhà lãnh đạo không chỉ là giải quyết tranh chấp trước mắt, mà còn là định hình lại vai trò của Mỹ và Trung Quốc trong trật tự kinh tế thế giới mới.
Với ông Trump, việc thúc đẩy thương mại công bằng và giảm nhập siêu từ Trung Quốc là ưu tiên chính trị quan trọng trong nỗ lực củng cố hình ảnh “nhà đàm phán cứng rắn”. Trong khi đó, ông Tập muốn khẳng định rằng Trung Quốc vẫn là đối tác không thể thay thế trong chuỗi giá trị toàn cầu, bất chấp các sức ép từ Washington.
Kỳ vọng về một “khởi đầu mới”?
Thượng đỉnh Trump – Tập tại Hàn Quốc được xem như cơ hội vàng để tái thiết lập lòng tin giữa hai siêu cường, vốn đã xói mòn sau nhiều năm căng thẳng và đối đầu. Dù kết quả vẫn còn là ẩn số, nhiều chuyên gia tin rằng ngay cả một thỏa thuận giới hạn hoặc cam kết duy trì đối thoại thường xuyên cũng đủ để trấn an thế giới.
Như lời của một quan chức Hàn Quốc nhận định:
“Nếu Washington và Bắc Kinh có thể bắt tay dù chỉ trên một số lĩnh vực, đó vẫn là tin tốt cho cả khu vực và nền kinh tế toàn cầu.”
Tất cả ánh mắt giờ đây đều đổ dồn về Seoul, nơi hai nhà lãnh đạo quyền lực nhất thế giới sẽ gặp nhau – không chỉ để bàn về thương mại, mà còn để quyết định hướng đi của trật tự toàn cầu trong thập kỷ tới.