Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã có cuộc gặp mặt lịch sử sáng 30/10 tại căn cứ không quân Busan (Hàn Quốc) – sự kiện được giới quan sát mô tả là “bước ngoặt quan trọng” trong nỗ lực hạ nhiệt căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Đây là cuộc gặp trực tiếp đầu tiên sau hơn 6 năm, kể từ hội nghị thượng đỉnh G20 năm 2019, khi quan hệ Washington – Bắc Kinh bắt đầu rơi vào vòng xoáy xung đột thương mại, công nghệ và địa chính trị.
Tín hiệu tích cực từ cuộc gặp “băng tan”
Xuất hiện trong bộ vest màu xanh đậm quen thuộc, ông Trump bước xuống từ chuyên cơ với phong thái tự tin, mỉm cười bắt tay ông Tập Cận Bình giữa hàng chục ống kính truyền thông quốc tế. “Chúng tôi sẽ có một cuộc gặp rất thành công, tôi không nghi ngờ gì về điều đó. Nhưng ông ấy là một nhà đàm phán rất cứng rắn”, ông Trump nói, khi hai nhà lãnh đạo bắt tay trong tiếng vỗ tay của phóng viên và quan chức hai bên.
Về phần mình, ông Tập Cận Bình giữ vẻ điềm tĩnh, song cũng thể hiện sự sẵn sàng hợp tác. “Việc hai nền kinh tế lớn đôi lúc có ma sát là điều bình thường. Quan trọng là chúng ta cùng hướng tới ổn định và phát triển lâu dài,” ông Tập phát biểu mở đầu phiên họp.
Theo truyền thông Trung Quốc, cuộc gặp kéo dài gần hai giờ, tập trung vào ba lĩnh vực then chốt: thương mại – công nghệ – an ninh khu vực. Cả hai bên đều khẳng định mong muốn “thiết lập lại quan hệ” dựa trên tinh thần “tôn trọng lẫn nhau và cùng có lợi.”
Từ đất hiếm đến TikTok: các điểm nóng được “hạ nhiệt”
Một trong những chủ đề được quan tâm nhất là vấn đề đất hiếm – nguồn tài nguyên chiến lược mà Trung Quốc hiện chiếm hơn 70% nguồn cung toàn cầu. Theo nguồn tin từ Reuters, phái đoàn Bắc Kinh đã đồng ý “xem xét lại hạn ngạch xuất khẩu” đối với một số loại đất hiếm quan trọng cho ngành công nghệ Mỹ, đổi lại Washington sẽ tạm hoãn áp dụng lệnh cấm mới đối với chip AI và công nghệ bán dẫn.
Ngoài ra, TikTok, nền tảng mạng xã hội phổ biến của Trung Quốc, cũng được đưa ra bàn thảo. Nhà Trắng cho biết hai bên đã đạt được “tiến triển tích cực” về việc đảm bảo an ninh dữ liệu người dùng Mỹ, mở đường cho khả năng TikTok tiếp tục hoạt động tại thị trường Hoa Kỳ dưới mô hình kiểm soát hỗn hợp.
Về thương mại, hai nhà lãnh đạo cũng được cho là đã thảo luận khung thỏa thuận tạm thời, trong đó Trung Quốc cam kết tăng nhập khẩu nông sản Mỹ, đặc biệt là đậu nành và thịt lợn, nhằm hỗ trợ các bang nông nghiệp trọng yếu của Mỹ.
Thông điệp gửi tới thị trường toàn cầu
Ngay sau tin tức về cuộc gặp, các thị trường tài chính châu Á đồng loạt tăng điểm. Chỉ số Nikkei 225 của Nhật Bản tăng 1,8%, còn Shanghai Composite tăng hơn 2%. Giá đồng – một trong những kim loại nhạy cảm nhất với tăng trưởng toàn cầu – cũng phục hồi mạnh.
Các nhà phân tích cho rằng cuộc gặp Trump – Tập không chỉ mang tính biểu tượng, mà còn thể hiện tín hiệu “hòa hoãn chiến lược” trong bối cảnh cả hai nền kinh tế đang phải đối mặt với nhiều thách thức nội bộ. Mỹ cần giảm áp lực lạm phát, còn Trung Quốc cần củng cố niềm tin đầu tư giữa lúc bất động sản và xuất khẩu suy yếu.
“Sau nhiều năm căng thẳng leo thang, cả hai bên đều nhận ra rằng cạnh tranh không đồng nghĩa với đối đầu. Cuộc gặp này là bước đầu tiên để tái lập lòng tin,” giáo sư Michael O’Hanlon từ Viện Brookings nhận định.
Chặng đường mới cho quan hệ Mỹ – Trung?
Trước khi rời Hàn Quốc, Tổng thống Trump cho biết hai bên đã đồng ý duy trì kênh liên lạc cấp cao thường trực giữa Bộ Tài chính Mỹ và Bộ Thương mại Trung Quốc. Ông cũng không loại trừ khả năng “một thỏa thuận thương mại song phương quy mô lớn” có thể được ký kết trong vài tháng tới.
“Chúng ta đang tiến tới một giai đoạn hợp tác thực tế hơn. Không ai muốn một cuộc chiến thương mại mới,” ông Trump nhấn mạnh.
Cuộc gặp ở Busan, theo nhiều nhà quan sát, có thể mở ra một kỷ nguyên mới trong quan hệ Mỹ – Trung, nơi hai cường quốc vừa cạnh tranh, vừa tìm kiếm những điểm chung để tránh đối đầu toàn diện.
Từ đất hiếm đến TikTok, từ nông sản đến chip bán dẫn – tất cả đều là những quân cờ quan trọng trên bàn cờ kinh tế toàn cầu, và lần này, có vẻ như cả Washington lẫn Bắc Kinh đều chọn “nước đi mềm”.
“Nếu thế giới đang cần một tín hiệu hạ nhiệt, thì Busan sáng nay chính là nơi nó được bật lên,” một nhà ngoại giao Hàn Quốc bình luận.