Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã quyết định giảm lãi suất thêm 25 điểm cơ bản (0,25%) trong cuộc họp chính sách vừa kết thúc, đúng như kỳ vọng của giới đầu tư. Tuy nhiên, phát biểu thận trọng sau đó của Chủ tịch Jerome Powell đã nhanh chóng khiến tâm lý e dè lan rộng trên thị trường hàng hóa và tài chính, cho thấy ngân hàng trung ương Mỹ vẫn chưa sẵn sàng tuyên bố chiến thắng trước lạm phát.
Đây là lần cắt giảm lãi suất thứ hai liên tiếp của Fed kể từ khi chu kỳ nới lỏng bắt đầu trở lại giữa năm 2025 – một động thái được dự báo trước nhưng vẫn mang ý nghĩa quan trọng trong bối cảnh kinh tế Mỹ thiếu dữ liệu nghiêm trọng do chính phủ liên bang đóng cửa kéo dài.
Fed cắt giảm lãi suất, chấm dứt thắt chặt định lượng (QT)
Trong thông cáo được công bố sau cuộc họp, Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) cho biết họ đã bỏ phiếu với tỷ lệ 10-2 để hạ lãi suất quỹ liên bang xuống phạm vi 3,75% – 4%, đồng thời chính thức chấm dứt chương trình thắt chặt định lượng (Quantitative Tightening – QT) vào ngày 1/12/2025.
Việc kết thúc QT – tức là ngừng rút thanh khoản khỏi hệ thống bằng cách bán tài sản trên bảng cân đối kế toán – được xem là tín hiệu “xoay trục chính sách” rõ ràng nhất của Fed kể từ năm 2022. Động thái này cho thấy Fed muốn giảm áp lực lên thị trường tín dụng và hỗ trợ tăng trưởng trong bối cảnh nền kinh tế đang phát đi nhiều dấu hiệu suy yếu.
Tuy nhiên, quyết định của Fed không đạt được sự đồng thuận tuyệt đối.
- Thống đốc Stephen Miran bỏ phiếu phản đối vì cho rằng mức cắt giảm 0,25% là “quá ít”, và Fed nên hành động mạnh tay hơn – ít nhất là 0,5 điểm phần trăm để kích thích kinh tế.
- Ngược lại, Chủ tịch Fed St. Louis Jeffrey Schmid cũng phản đối, nhưng cho rằng không nên hạ lãi suất vào thời điểm này, khi lạm phát cơ bản vẫn cao hơn mục tiêu 2%.
Sự chia rẽ nội bộ này phản ánh rõ ràng tình thế tiến thoái lưỡng nan của Fed: giữa việc hỗ trợ tăng trưởng và duy trì kiểm soát lạm phát, bất kỳ bước đi nào cũng chứa đựng rủi ro.
“Sương mù dữ liệu” bao trùm nền kinh tế Mỹ
Một điểm đáng chú ý là Fed đưa ra quyết định này trong tình trạng mù mờ về dữ liệu kinh tế – điều hiếm thấy trong lịch sử.
Ngoài báo cáo Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) công bố tuần trước, mọi báo cáo kinh tế quan trọng khác đều bị đình trệ vì chính phủ Mỹ đóng cửa một phần trong hơn 3 tuần. Điều đó đồng nghĩa với việc Fed không có dữ liệu cập nhật về việc làm, doanh số bán lẻ, sản xuất công nghiệp, hay tăng trưởng GDP khi ra quyết định lần này.
Một quan chức Fed giấu tên thừa nhận với Wall Street Journal:
“Chúng tôi gần như đang điều hành chính sách trong bóng tối. Việc thiếu dữ liệu khiến việc xác định hướng đi của nền kinh tế trở nên cực kỳ khó khăn.”
Sự thiếu hụt thông tin này khiến các thị trường phản ứng thận trọng, với chỉ số USD Index giảm nhẹ, trong khi vàng và dầu thô tăng trở lại do kỳ vọng đồng USD yếu hơn trong ngắn hạn. Tuy nhiên, chứng khoán Mỹ lại diễn biến trái chiều khi nhà đầu tư lo ngại Fed có thể đã hành động “quá sớm” trước khi có bức tranh kinh tế rõ ràng hơn.
Powell: “Còn quá sớm để tuyên bố chiến thắng”
Phát biểu trong cuộc họp báo sau đó, Chủ tịch Jerome Powell khẳng định Fed vẫn “cam kết kiên định với mục tiêu ổn định giá cả” và sẽ “theo dõi sát mọi tín hiệu mới của nền kinh tế” trước khi đưa ra các bước đi tiếp theo.
“Chúng tôi nhận thấy một số tiến triển tích cực về lạm phát, nhưng còn quá sớm để nói rằng áp lực giá cả đã được kiểm soát hoàn toàn,” ông Powell nói.
“Nếu dữ liệu sắp tới cho thấy kinh tế tiếp tục yếu đi, chúng tôi có thể cân nhắc thêm các biện pháp hỗ trợ. Nhưng nếu lạm phát quay trở lại, Fed sẽ không ngần ngại tạm dừng hoặc đảo ngược việc nới lỏng.”
Phát biểu này được giới phân tích nhận định là “một thông điệp thận trọng, mang tính trung dung”, nhằm tránh kích hoạt tâm lý lạc quan thái quá trên thị trường.
Tác động lan tỏa tới người tiêu dùng và thị trường
Việc Fed giảm lãi suất có ảnh hưởng trực tiếp đến hàng triệu người Mỹ, bởi lãi suất quỹ liên bang là mức tham chiếu cho hầu hết các khoản vay tiêu dùng – từ thẻ tín dụng, vay mua nhà, vay mua ô tô đến lãi suất tiết kiệm.
Trong ngắn hạn, chi phí vay mượn sẽ giảm nhẹ, giúp doanh nghiệp dễ tiếp cận vốn hơn và người tiêu dùng có thêm động lực chi tiêu. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo hiệu ứng kích thích này sẽ mất tác dụng nhanh nếu lạm phát quay đầu hoặc thị trường việc làm yếu hơn dự kiến.
Một chương mới của chính sách tiền tệ Mỹ
Với việc liên tiếp cắt giảm lãi suất và chấm dứt thắt chặt định lượng, Fed đang mở ra một chương mới trong chu kỳ chính sách tiền tệ, hướng tới ổn định và phục hồi sau giai đoạn “thắt chặt quyết liệt” kéo dài gần ba năm.
Tuy nhiên, khi dữ liệu kinh tế còn thiếu vắng và lạm phát chưa thực sự được kiểm soát, mọi kịch bản vẫn còn bỏ ngỏ. Và như chính ông Powell đã thừa nhận, Fed đang phải “vừa dò đường, vừa đi” – trong một làn sương mù chưa biết khi nào sẽ tan.